Rodzaje monitorów

• Monitor CRT – zasadą działania i po części wyglądem przypomina telewizor; głównym elementem wyświetlającym obraz jest kineskop. Pobór mocy jest kilkukrotnie większy niż w monitorach LCD. Dzisiaj używany jest już bardzo rzadko.
• Monitor LCD – inaczej panel ciekłokrystaliczny; jest kilkukrotnie bardziej płaski od monitora CRT. Zasada generowania obrazu polega na sterowaniu komórkami panelu zawierającymi substancję ciekłokrystaliczną, która pochłania promieniowanie emitowane przez tylne źródło światła. W nowszych rozwiązaniach tym źródłem są diody LED, co dodatkowo obniża pobór energii. Aktualnie najbardziej rozpowszechniony typ monitora komputerowego.
• Monitor OLED – należy do rodziny diod elektroluminescencyjnych (LED), najnowszy typ monitora; jeszcze bardzo rzadko spotykany. Generuje obraz o najlepszej jakości spośród wszystkich wcześniej stosowanych monitorów.

Budowa monitora

Podstawowym problemem przy produkcji monitorów CRT jest taka ich konstrukcja, aby z jednej strony nie miały zbyt dużych gabarytów, a z drugiej, aby ich ekran był możliwie jak najbardziej płaski. Jest to trudne do osiągnięcia, gdyż powierzchnia lampy kineskopowej jest zawsze wycinkiem sfery (ewentualnie walca). Monitory LCD praktycznie wyparły swoją starszą konkurencję, jaką były monitory CRT. Podstawowym problemem przy produkcji monitorów ciekłokrystalicznych jest osiąganie dużej rozdzielczości matrycy przy zachowaniu jak najmniejszej bezwładności. Bezwładność monitorów ciekłokrystalicznych wynika z faktu, że każdy piksel wyświetlanego obrazu musi być osobno włączany (lub wyłączany) przy każdym odświeżeniu obrazu. Ponieważ piksele są włączane i wyłączane sekwencyjnie (jeden po drugim), to za zwiększeniem rozdzielczości wyświetlacza idzie wzrost liczby pikseli, z których się składa, co powoduje, że na sterowanie każdym z nich pozostaje krótszy odcinek czasu. Minimalny czas włączenia/wyłączenia piksela jest zaś ograniczony czasem orientacji ciekłych kryształów w polu elektrycznym, które to zjawisko jest podstawą działania monitorów LCD.

Maska

Maska kineskopu (również maskownica) – perforowana metalowa przesłona, która służy do nakierowywania wiązek elektronów wysyłanych przez działo elektronowe na właściwe punkty luminoforu.

Rodzaje masek

• Delta – maska otworowa, zrobiona z arkusza blachy z rozmieszczonymi regularnie małymi otworami. Działa elektronowe, luminofor jak i otwory maski umieszczone są w wierzchołkach trójkąta (Trio Delta). Wadą tego typu maski jest słaby kontrast uzyskiwanego obrazu, ale zaletą stosunkowo niskie koszty produkcji. Układ ten był pierwszym układem działania kineskopów kolorowych, ale wykorzystywano go przez cały okres ich produkcji; może być stosowany w kineskopach sferycznych. IL (ang. In Line; później PIL – Precision IL) – wprowadzony jako unowocześnienie układu delta. Maska stosowana do układu dział elektronowych umieszczonych w jednej poziomej linii. Wykonana jest z arkusza blachy z podłużnymi, owalnymi otworami. Luminofor jest rozmieszczony w postaci krótkich pionowych pasków odpowiadających otworom w masce. Zastosowanie podłużnych otworów zwiększa jasność kineskopu, daje niezły kontrast odwzorowanego obrazu. Trinitron (właśc. Aperture Grill) – maska szczelinowa używana podobnie jak IL do dział umieszczonych w jednej linii; składa się z ramki, w której umieszczone są pionowe nacięcia (na całej wysokości ekranu) lub – zwłaszcza w monitorach, których ekran jest częścią walca bądź jest płaski – pionowe druty rozpięte na ramce. Charakteryzuje się wysoką jasnością i kontrastem wyświetlanego obrazu oraz dobrym odwzorowaniem barw. Luminofor w tej masce rozmieszczony jest w postaci pasków na całej wysokości ekranu. Podstawową wadą tej maski jest cień, który na ekran monitora rzucają cienkie poziome druciki podtrzymujące i stabilizujące strukturę maski oraz dość wysoka cena produkcji. Cień ten jednak jest widoczny tylko w przypadku wyświetlania bardzo jasnego obrazu na kineskopie. Ponadto w niektórych wypadkach długie pionowe elementy mogą wpadać w rezonans na skutek głośnych dźwięków z otoczenia.
• IL (ang. In Line; później PIL – Precision IL) – wprowadzony jako unowocześnienie układu delta. Maska stosowana do układu dział elektronowych umieszczonych w jednej poziomej linii. Wykonana jest z arkusza blachy z podłużnymi, owalnymi otworami. Luminofor jest rozmieszczony w postaci krótkich pionowych pasków odpowiadających otworom w masce. Zastosowanie podłużnych otworów zwiększa jasność kineskopu, daje niezły kontrast odwzorowanego obrazu.
• Trinitron (właśc. Aperture Grill) – maska szczelinowa używana podobnie jak IL do dział umieszczonych w jednej linii; składa się z ramki, w której umieszczone są pionowe nacięcia (na całej wysokości ekranu) lub – zwłaszcza w monitorach, których ekran jest częścią walca bądź jest płaski – pionowe druty rozpięte na ramce. Charakteryzuje się wysoką jasnością i kontrastem wyświetlanego obrazu oraz dobrym odwzorowaniem barw. Luminofor w tej masce rozmieszczony jest w postaci pasków na całej wysokości ekranu. Podstawową wadą tej maski jest cień, który na ekran monitora rzucają cienkie poziome druciki podtrzymujące i stabilizujące strukturę maski oraz dość wysoka cena produkcji. Cień ten jednak jest widoczny tylko w przypadku wyświetlania bardzo jasnego obrazu na kineskopie. Ponadto w niektórych wypadkach długie pionowe elementy mogą wpadać w rezonans na skutek głośnych dźwięków z otoczenia.

Rodzaje Matryc

• TN:
  Przez długi okres matryce TN nie kojarzyły się najlepiej. Owszem były tanie i charakteryzowały się niskim czasem reakcji, więc świetnie nadawały się dla graczy. Ich bolączką było jednak słabe kąte widzenia oraz mierne odwzorowanie barw i słaby kontrast. Cóż, to wszystko prawda aktualna do dziś, jednak oczywiście dokonał się tu pewien postęp. Jeśli jakość obrazu ma dla ciebie znaczenia drugorzędne, a bardziej liczy się szybkość odświeżania, to właśnie wśród monitorów TN znajdziesz egzemplarze wyposażone w najwyższe odświeżanie - nawet 240 Hz lub więcej, więc jest to świetne rozwiązanie dla profesjonalnych graczy. Z pewnością jedną z największych zalet monitorów z matrycą TN pozostaje... niska cena. Wśród lepszych (droższych) monitorów z matrycami TN można znaleźć wiele, których jakość obrazu, czy kąty widzenia znacznie usprawniono i często mogą one zadziwić możliwościami - ale niestety nie jest to regułą.
• IPS:
  W porównaniu do TN, matryce IPS charakteryzują się przede wszystkim znacznie lepszym odwzorowanie barw, kontrastem i lepszymi kątami widzenia. Ustępują jednak im czasem reakcji. Jeszcze do niedawno były to więc wymarzone monitory dla grafików, ale nie dla graczy. Również odwzorowanie czerni może być dalekie od doskonałości. Na szczęście ostatnio uległo to zmianie i coraz częściej można spotkać monitory IPS z niskim czasem reakcji i wysokim odświeżaniem. Ma to oczywiście swoje odwzorowanie w cenie, ale cóż... za jakość i szybkość równocześnie trzeba zapłacić.
• VA:
  Najprościej rzecz ujmując, matryce typu VA (między innymi PVA, czy MVA) można umiejscowić pomiędzy matrycami TN i IPS. Nie oferują może tak żywych barw jak IPS, ale za to znacznie lepsze kąty widzenia od TN, a ich niezaprzaczalną zaletą jest wysoki kontrast i dobre odwzorowanie czerni. Mogą się więc świetnie sprawdzić do oglądania telewizji, czy filmów. Jeśli więc wahasz się pomiędzy wyborem TN, a IPS, być może najlepszym sposobem jest wybór matrycy VA? Pamiętajmy jednak, że łączą one nie tylko zalety TNek i IPS, ale również ich wady. Wciąż jednak pozostają ciekawym rozwiązaniem np. dla grafików. Jeśli jesteś graczem, to przy matrycach VA musisz zwrócić szczególną uwagę na niski czas reakcji - a w przypadku tych monitorów potrafi on być horrendalnie wysoki.

Wady i zalety monitora OLED

• ZALETY:
  Podstawową zaletą technologii OLED jest dostępność diod we wszystkich kolorach, co zapewnia wspomniane powyżej dokładne odwzorowanie barw. Dodatkowo chcąc uzyskać kolor czarny dioda po prostu przestaje świecić –. stanowi to ogromną różnicę w stosunku do telewizorów LCD, gdzie wykorzystuje się filtry, które w przypadku próby uzyskania czarnej barwy zawsze przepuszczają odrobinę światła, przez co otrzymanie idealnie czarnego koloru jest praktycznie niemożliwe. Technologia OLED zapewnia dzięki temu kontrast rzędu 1000000:1. Diody organiczne rozwiązują również problem ograniczonych kątów widzenia, znany z telewizorów LCD oraz czasu reakcji matrycy, którego stosunkowo duża wartość stanowi przyczynę powstawania zjawisk smużenia i rozmycia dynamicznych obrazów. W ekranach OLED nie wykorzystuje się polaryzatorów, dzięki czemu kąt widzenia wynosi praktycznie 18. stopni, natomiast czas reakcji matrycy jest poniżej 0,01 sek. Warstwy diod organicznych tworzące ekrany OLED są bardzo cienkie. Powoduje to znaczące obniżenie kosztów produkcji oraz eksploatacji –. wyświetlacze OLED charakteryzują się najmniejszym poborem prądu ze wszystkich istniejących ekranów. Dodatkowo wyświetlacze są tak cienkie, że można je bez przeszkód umieszczać np. na odzieży.
• WADY:
  Oczywiście technologia OLED nie jest pozbawiona wad. Jej podstawowym mankamentem jest trwałość. Początkowo diody organiczne charakteryzowały się czasem życia wynoszącym około 500. godzin, obecnie udało się ten czas wydłużyć do 198 000 godzin. Co więcej, diody OLED są bardzo wrażliwe na wilgoć, już niewielka ilość wody może uszkodzić ekran wykonany w tej technologii. Wadą tej technologii jest również jej nowatorskość. Powoduje to ograniczenie zaufania producentów do nie do końca przetestowanych metod produkcji oraz, co gorsza, ciągłe obowiązywanie patentów. Obecnie patent na technologię OLED należy do firmy Eastman Kodak, która żąda opłat za jego wykorzystanie. Z tego powodu wielu producentów wstrzymuje rozpoczęcie masowej produkcji ekranów OLED, aż do wygaśnięcia patentu. Na koniec nie wolno również zapomnieć o rosnącej konkurencyjności technologii LCD, która stanowi dla OLED poważne zagrożenie, szczególnie dlatego, że wciąż rozwijana jest technologia HDTV, a metody produkcji ekranów LCD są nieustannie udoskonalane

rodzaje złącz do monitora

• VGA (D-sub)
  
• DisplayPort
  
• DVI
  
• HDMI